Tác giả Nguyễn Thông
Hồi các thể chế chính trị trên thế giới còn chia làm hai phe kình địch,
lứa 5X chúng tôi ở miền Bắc luôn được nghe từ đài báo nhà nước, từ cán
bộ tuyên truyền rằng chủ nghĩa cộng sản là mùa xuân của nhân loại, còn
chủ nghĩa tư bản đang tự đào mồ chôn, đang giãy chết. Cứ nghe mãi những
điều ấy rồi cũng thành niềm tin mặc dù chẳng biết chủ nghĩa cộng sản lẫn
chủ nghĩa tư bản mặt mũi ngang dọc như thế nào. Cái mùa xuân mà họ nói
thì quá xa xôi, chưa biết bao giờ mới theo chim én về, còn tư bản khi
nào chết cũng chả biết. Mọi thứ đều rất mơ hồ, chỉ có nghèo đói, chiến
tranh, xung đột, nồi da xáo thịt... là có thực, phải chứng kiến hằng
ngày.
Phải thừa nhận người cộng sản, dù ở Liên Xô, Trung Quốc hay
Việt Nam, rất giỏi tuyên truyền. Họ nắm được quyền lực, độc quyền quyền
lực, rất mạnh tay thực hiện chuyên chính vô sản, huy động hết tất cả
cung bậc của bộ máy tuyên truyền, lại cộng thêm thuật mị dân siêu hạng,
nên có những thứ họ tưởng tượng ra tuy chỉ là bánh vẽ nhưng phần đông
dân chúng cũng tin là thực. Dường như bất cứ điều gì họ chủ trương, nêu
ra, họ (người cộng sản) đều tự cho là chân lý, bắt dân phải tin đó là
chân lý. Chẳng hạn họ luôn đề cao chủ nghĩa duy vật, chống lại mọi quan
điểm duy tâm; đề cao tập thể, chống tôn sùng cá nhân… nhưng trên thực tế
thì ngược lại. Chính họ duy tâm siêu hạng, tôn thờ cá nhân, sùng bái cá
nhân siêu hạng.
Trước hết, có thể thấy rõ sự kiêu ngạo cộng sản
lộ rõ ở những từ ngữ, khẩu hiệu mà họ thường dùng. Hằng ngày luôn bắt
gặp trên sách báo, trong những bản tin đài phát thanh, trên cửa miệng
của cán bộ tuyên truyền, trên những bức tường khắp vùng thành thị lẫn
nông thôn những từ: muôn năm, mãi mãi, vô địch, đời đời bền vững, sống
mãi, bách chiến bách thắng, bất diệt, vinh quang…, tất cả đều hàm chứa
sự duy ý chí, phản lại quy luật cuộc sống. Đi đâu cũng gặp những câu
khẩu hiệu dạng: Chủ nghĩa Mác-Lênin bách chiến cách thắng vô địch muôn
năm, đảng lao động VN quang vinh muôn năm (giờ đây câu này gần như hiện
diện 100% trên sân khấu tại các hội trường cơ quan đơn vị, chỉ khác tí
ti là thay chữ lao động bằng chữ cộng sản), đảng là người tổ chức và
lãnh đạo mọi thắng lợi của cách mạng, chủ tịch… sống mãi trong sự nghiệp
của chúng ta, tình hữu nghị Việt-Xô (Việt-Trung) đời đời bền vững, tinh
thần cách mạng tháng Tám bất diệt… Hồi mấy chục năm trước, tôi đi xe
lửa qua chỗ nhà máy xi măng Bỉm Sơn (do Liên Xô giúp xây dựng) thấy trên
nóc nhà máy câu khẩu hiệu đúc bằng bê tông to vật vã “Tình hữu nghị
Việt-Xô đời đời bền vững”, sau nó mất đi lúc nào không biết. Là người
duy vật, lẽ ra họ phải hiểu hơn ai hết rằng chẳng có cái gì tồn tại mãi
mãi, bất diệt, vững bền muôn thuở, chẳng có gì hoàn hảo không tì vết.
Mặt trời còn có lỗ đen, ngọc họ Hòa còn bị mẻ, nói chi con người, xã hội
loài người. Thế nhưng họ cứ thích nói ngược.
Sự sùng bái cá nhân
của người cộng sản dường như một phần được hình thành từ sự kiêu ngạo.
Với họ, cứ là lãnh tụ thì sẽ là thần thánh, là đỉnh cao chói lọi, sáng
như vầng thái dương, đẹp hơn cả mùa xuân. Mỗi lời nói của lãnh tụ chả
khác gì châu ngọc, gấm thêu. Những Lênin, Mao Trạch Đông, Stalin, Kim
Nhật Thành, Castro, và cả cụ Hồ, đều được họ ca tụng cực kỳ mẫu mực, đẹp
đẽ. Còn hơn cả phật, cả chúa. Không ai được động vào thần tượng. Nói
đâu xa, ngay cỡ lãnh tụ tầm vừa vừa ở xứ ta, như các vị Lê Duẩn, Lê Đức
Thọ, Trường Chinh, Nguyễn Văn Linh…, tới dịp kỷ niệm ngày sinh ngày mất
là cứ ồn ào như hội, đó là chưa kể xây dựng đủ thứ nhà tưởng niệm nọ kia
khiến thiên hạ cảm tưởng đó là thánh chứ không phải người.
Tự
xưng là lực lượng tiến bộ nhất của xã hội loài người, có tư duy khoa
học, nhìn nhận sáng suốt, suy nghĩ biện chứng… nên họ rất kiêu ngạo.
Chắc nhiều người còn nhớ, sau cuộc nội chiến kéo dài suốt hơn 20 năm,
người cộng sản giành phần thắng. Thắng nên càng sinh kiêu ngạo, dù luôn
mồm bảo "thắng không kiêu, bại không nản". Sau ngày 30.4.1975 rất phổ
biến tâm lý rằng “từ nay đất nước ta hoàn toàn giải phóng, vĩnh viễn độc
lập tự do”, “đất nước ta đã thu về một mối, vĩnh viễn thoát khỏi ách nô
dịch của đế quốc thực dân, vĩnh viễn sạch bóng quân thù, hoàn toàn tự
do độc lập”. Những câu trên tôi trích trong Lời giới thiệu cuốn “Vì độc
lập tự do, vì chủ nghĩa xã hội” của Nhà xuất bản Sự Thật (nhà xuất bản
riêng của đảng), xuất bản tháng 8.1975 (tôi đang có cuốn sách này). Và
không chỉ trong sách, chính Tổng bí thư Lê Duẩn cũng từng rất hào hứng
khẳng định trong diễn văn tại lễ kỷ niệm quốc khánh 2.9.1975 rằng kể từ
nay đất nước vĩnh viễn sạch bóng quân thù, thênh thang con đường đi lên
chủ nghĩa xã hội. Sự mừng rỡ say chiến thắng thái quá cùng sự kiêu ngạo
đã làm họ không thấy những tai họa cận kề đang rình rập, kéo dài mãi tận
bây giờ.
Nhưng có thể châm chước cho những suy nghĩ như thế khi ở
vào thời điểm núi lửa lịch sử phun trào dung nham quá nóng quá mạnh,
chứ mãi về sau gần nửa thế kỷ, khi đất nước đang loay hoay xóa đói giảm
nghèo, lo tụt hậu, ở khoảng cách rất xa so với những nước trước kia cùng
xuất phát điểm với mình, tham nhũng tràn lan, đạo đức xuống cấp, văn
hóa lộn xộn, dân chủ bị co hẹp… thế mà người đứng đầu đảng vẫn sung
sướng tự hào “từ xưa đến nay, đất nước có bao giờ được thế này chăng”,
“Quảng Trị đẹp nhất từ xưa đến nay”, “Dân chủ đến thế là cùng”… Đó là
cái nhìn, cách nghĩ của anh binh nhì tập đội ngũ dậm chân tại chỗ chứ
không phải của người đang làm chủ cuộc sống, chứ chưa nói gì ở vai trò
cai trị nhân dân, lãnh đạo cuộc sống.
Chính thói kiêu ngạo cũng
đã làm xói mòn phẩm chất đẹp đẽ từng có của người cộng sản. Đã có thời
họ gắn bó với nhân dân, cùng vui cùng buồn, cùng chia bùi sẻ ngọt. Nhưng
dần dần thói kiêu ngạo đã tách cá ra khỏi nước, kiểu như ông Bộ trưởng,
Chủ nhiệm văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng hùng hồn tuyên bố “Nếu ta
sai thì ta xin lỗi, còn nếu dân sai thì dân phải chịu trách nhiệm trước
pháp luật”. Chắc nhiều người còn nhớ nhận xét nổi tiếng của bà Phó chủ
tịch nước Nguyễn Thị Doan, đại loại “dân chủ của ta còn dân chủ gấp vạn
lần dân chủ tư bản”. Dạng “lời hay ý đẹp” như thế nhiều lắm, chả thể kể
ra hết được.
Thôi thì, nói như nhà thơ Việt Phương “Ta đã thấy
những vết bùn trên các vì sao”, chỉ ra vết bùn sự kiêu ngạo của “sao”,
tôi chỉ có mong muốn họ lắng nghe, thực tâm gột rửa để ngày càng trở nên
sạch sẽ, gần gũi với mọi người dân trên đất nước này.
Nguyễn Thông